درمدرسه استقلال

آقاي اكبر پور لطف كردند و پس از گرفتن آدرس دقيق مدرسه از خانم تخمه چيان با اتومبيل شخصي خود مرا به مدرسه رساندند و يك ساعتي هم پيش ما بودند. از ساعت 2 تا 5 بعداز ظهر در مدرسه استقلال بوديم. با توجه به اينكه از دو هفته قبل با مدير سابق! مدرسه برنامه بازديد را هماهنگ كرده بوديم؛ در اين مدت كوتاه سه برنامه از پيش تعيين شده را بخوبي اجرا كرديم.

برنامه اول: مشاهده دو كلاس مجري طرح

كلاسهاي خانم راستاد و كاظمي مهر داراي دانش آموزاني با نشاط بود. مدرسه استقلال مدرسه نسبتاً نوسازي است و كلاسهاي بزرگ با نور مناسب و ميز و نيمكت معمولي، تخته سياه بزرگ، وايت برد كوچك، كمد بوده و ديوارهاي تزئين شده با عكس ها و نوشته هاي كتابها و آثار دانش آموزان داشت و همانطور بود كه در گزارش مدرسه استقلال قبلاً منتشر گرديد.
در هر دو كلاس از هر چهار ابزار ارزشيابي توصيفي استفاده شده بود. پوشه هاي كار (فولدر پلاستيكي) در رنگ هاي مختلف حاوي فعاليت هاي دانش آموزان در درس هاي مختلف بود. چك ليست ها در قطع A4 براي همه دانش آموزان كلاس در يك دفتر صحافي شده بود و به هر دانش آموز هشت برگ اختصاصي داده شده بود و توسط معلمين در موارد لازم و ممكن از نظر آنها تكميل شده بود. يك صفحه نيز قبل از چك ليست هاي هر دانش آموزان به عنوان برگ ثبت گزارش در نظر گرفته شده بود كه در گوشه بالاي سمت چپ آن عكسي از دانش آموز به آن چسبانيده شده بود. معلمان در هر وقتي كه داشتند مطالبي در برگه هاي ثبت گزارش نوشته بودند كه مي بايست در فرصت مناسب باز خواني و تحليل شود. پيشنهاد مي شود اين دفترها را معلمان محترم در تابستان كه گردهمائي هاي توجيهي برگزار مي شود همراه خود بياورند و در طول مباحث گردهمائي در فرصت هاي مناسب مورد مطالعه و نقد قرارگيرد. براي هر دانش آموز نيز يك نوبت كارنامه توصيفي در اسفند ماه صادر و به رويت اولياء رسانيده شده بود كه چند مورد از آنها هم ديدم كه حاكي از رضايت والدين دانش آموزان بود.
در هر يك از دو كلاس مجري طرح يك ميز و دو نيمكت مقابل آن در رديف وسط و انتهاي كلاس وجود داشت كه مخصوص انجام كار گروهي دانش آموزان بود. معلوم شد كه كارگروهي به صورت نوبتي در اين دو كلاس صورت مي گيرد. دختركي زيبا از كلاس بنفشه شاخه گل لاله اي به من هديه كرد كه آنرا به دخترك زيباي ديگري از گروه لاله به نمايندگي از همه گلهاي كلاس تقديم نمودم.


برنامه دوم: جلسه با همكاران

دومين برنامه ما جلسه پرباري بود كه با خانم ها: كاظمي مهر، راستاد، تخمه چيان و جباري و آقاي ملكي مسئول شعبه آموزش ابتدايي در ناحيه 3 تبريز برگزار شد. خانم جباري مدير شيفت مقابل دبستان استقلال كه در مقطع راهنمائي است. ايشان به تازگي مديريت دبستان استقلال را هم به عهده گرفته اند! چرا كه چند روزي است كه خانم تخمه چيان مدير قبلي به ناحيه 3 منتقل شده و قرار است كه در آنجا در پژوهش سراي دانش آموزي خدمت نمايند. آرزوي موفقيت برايشان داريم ولي حيف شد! البته ايشان قول دادند كه كماكان طرح ارزشيابي توصيفي را پي گيري نموده و سنگر را خالي نكنند كه مطمئن هستم همينطور هم خواهد بود. انشاء الله
در اين جلسه مباحث دقيقي در خصوص كارنامه توصيفي مطرح شد اين مباحث حاصل دقت همه همكاران در اين مدرسه بويژه موشكافي هاي سركار خانم راستاد است. از نظر همكاران در اين جلسه چك ليست هاي علوم و هنر نسبتاً بي اشكال است، اما در نشانه ها و ملاك ها در هفت مقوله ديگر،كارنامه ارزشيابي توصيفي داراي ايرادهائي است. تمام صحبت هاي جلسه ضبط شد و قرار شد كه بعداً به صورت مكتوب خانم راستاد و ساير همكاران نظر خود را ارسال نمايند. از تحليل محتواي مطالب مطرح شده در اين جلسه اشكالات زير در خصوص ملاك ها و
نشانه ها در موارد متعدد به نظر رسيده است:
1. برخي از نشانه ها براي معلم قابل مشاهده نيست.
2. برخي از نشانه ها اضافي و زائد است.
3. دربرخي از موارد نشانه ها با ملاك تطبيق ندارد.
4. در برخي موارد، نشانه هاي يك ملاك با يكديگر هم پيوندي ندارد.
5. درك و سنجش برخي از نشانه ها براي معلمين مشكل بوده و امكانپذير نيست.
مصاديق همه اين موارد نيز در نوار ضبط و برروي كاغذ نزد اينجانب موجود است. در خصوص علائم چهارگانه كارنامه توصيفي نيز گفتگو شد و خانم راستاد پيشنهاد كردند كه علامت "ك" كه به جاي "كاملاً" تحقق يافته" است تغيير كند. چرا كه در هيچ مورد نمي توانيم از اين واژه استفاده كنيم. به ايشان گفتم: كه شما از آن معلم هائي هستيد كه معتقدند 20 مال خداست؛ گفتند: بله!!
خانم راستاد معتقد بودند كه در كلاس اول حداكثر دو كتاب درسي كافي است و ارزشيابي توصيفي با حجم زياد كتاب هاي درسي، متناسب نيست و اصولاً براي تفهيم مطالب ضروري در كلاس اول اين حجم از مطالب، زياد و غير كاركردي است.

برنامه سوم: ديدار با والدين
حدود 50 نفر از اولياء دانش آموزان (تقريباً همه) در جلسه حضور يافته بودند . حدود يك ساعت گفتمان با آنها به زبانهاي تركي و فارسي انجام شد. بخشي از صحبت ها ضبط شد و نوار آن موجود است. بدون اغراق و ناراستي، هيچ يك از والدين حاضر در جلسه مخالف ارزشيابي توصيفي نبودند و آنها كه صحبت كردند و فضاي جلسه، فضاي موافق بود. بعضاً دلايل خوب بودن ارزشيابي توصيفي را به زبان اصلي! و فارسي بيان كردند. يك نگراني در ميان والدين مطرح شد و آن اينكه اين طرح خوب آيا براي كلاس دوم بچه هاي آنها هم اجرا مي شود يا نه؟ و اگر نشود بچه هاي آنها متضرر مي شوند. بعضاً اظهار داشتند كه ما از ارزشيابي توصيفي چون به صورت نمره نيست چيزي نمي فهميم لذا مسئوليت مدرسه بيشتر از گذشته است. در چند مورد راجع به معناي حروفي كه در ارزش گذاري كارنامه توصيفي به كار مي رود و ارزش نمره اي آن سوال كردند؟ همچنين در مورد علل تكميل نشدن برخي از موارد كارنامه توصيفي و اينكه آيا اين طرح دركشورهاي ديگر هم اجرا شده است و يا اينكه چه وقت اين طرح در سطحي گسترده در كشور اجرا مي شود؛ سئوال داشتند. در همه موارد پاسخهائي ارائه شد. چهره و برخورد اولياء در اوان و پايان جلسه حاكي از رضايت و راحتي خاطر آنان از اجراي طرح بود.